Thiên Vy
Bản Bảy Mươi là bản dịch Kinh Thánh Do Thái đầu tiên sang một ngôn ngữ khác và có lẽ là bản dịch quan trọng nhất của Kinh Thánh. Nhà triết học Philô và nhà sử học Josephus đã coi bản Bảy Mươi ngang hàng với Kinh Thánh Do Thái. Các Kitô hữu tiên khởi đã quen thuộc với bản Bảy Mươi. Tuy nhiên, nhiều Kitô hữu ngày hôm nay biết rất ít về bản dịch này.
1. Hoàn cảnh ra đời
Khoảng thế kỷ thứ 6 – 5 BC, tiếng Hipri không còn là ngôn ngữ thông dụng của người Do Thái trong thời lưu đày ở Babylon và sau thời lưu đày tại Israel (Nk 13,24;), thay vào đó, tiếng Aram dần dần trở thành ngôn ngữ phổ thông của họ ngay tại quê hương. Càng về sau, nhiều người Do Thái không thể đọc được tiếng Hipri nữa.
Sau những cuộc chinh phạt của Alexander Đại đế (336-323 BC), cùng với sự bành trướng của văn hóa Hy Lạp, các cộng đồng người Do Thái ở Ai Cập, Syria và phía đông Địa Trung Hải bị Hy Lạp hóa rất nhanh; chẳng mấy chốc tiếng Hy Lạp trở thành ngôn ngữ thứ nhất của các cộng đồng này. Vì không còn nhiều người có thể đọc được bản Kinh Thánh bằng tiếng Hipri, Kinh Thánh cần được dịch sang tiếng Hy Lạp càng sớm càng tốt.
2. Bản dịch Kinh Thánh Bảy Mươi là gì?
Bản Bảy Mươi, tiếng Latinh: Septuaginta, là bản dịch bộ Ngũ Thư, năm quyển sách đầu tiên trong Kinh Thánh của người Do Thái sang tiếng Hy Lạp cổ. Bản dịch này hoàn thành vào giữa thế kỷ thứ 3 BC, và những cuốn sách còn lại của bộ Cựu Ước được hoàn thành vào thế kỷ thứ 2 BC.
Câu chuyện về bản dịch Bảy Mươi được ghi lại trong thư của Aristeas. Theo yêu cầu của vua Ptolemy II Philadelphus, Ai Cập (285 – 246 BC), sách Ngũ Thư cần được dịch sang tiếng Hy Lạp để lưu trữ trong thư viện hoàng gia. Nhà vua đã cho mời các nhà thông luật đến từ Israel, mỗi chi tộc mời 6 vị, tất cả 72 vị tham gia dịch bộ sách Luật sang tiếng Hy Lạp. Sau 72 ngày ròng rã, các nhà thông luật đã cho ra đời bản dịch Kinh Thánh đầu tiên trước sự kinh ngạc của nhiều người. Con số 72 vị được tĩnh lược thành 70, và đó là tên của bản dịch.
Ngay từ những thế kỷ đầu của Kitô giáo, khi nói đến bản Bảy Mươi, thuật ngữ này không chỉ riêng một cuốn sách nào, mà chỉ một sưu tập gồm các bản dịch Kinh Thánh bằng tiếng Hy Lạp được hình thành trong vài trăm năm. Ngày nay, bản Bảy Mươi được dùng để chỉ các bản dịch Kinh Thánh Hipri sang tiếng Hy Lạp cổ, kể cả một số sách thêm vào như Tôbia, Macabê 1&2, Huấn ca…
3. Tầm quan trọng của bản Bảy Mươi
Trước hết, bản Bảy Mươi đã giữ vai trò trọng yếu trong việc phổ biến Kinh Thánh đến với những người Do Thái ở hải ngoại khi tiếng Hy Lạp được dùng như ngôn ngữ thứ nhất của cộng đồng. Thứ đến, bản Bảy Mươi đã trở thành sách Kinh Thánh của các cộng đoàn Kitô hữu nói tiếng Hy Lạp. Vì thế, các tác giả sách Tân Ước đã trích dẫn bản dịch này rất nhiều.
Vì Giáo hội sơ khai đã chấp nhận bản Bảy Mươi và trích dẫn rất nhiều trong Tân Ước. Đó là lý do người Do Thái đã bỏ bản Bảy Mươi dù tổ tiên họ là những người đã dày công làm nên tác phẩm rất nổi tiếng này. Đối với các nhà nghiên cứu Kinh Thánh, bản Bảy Mươi luôn là nguồn nghiên cứu vô giá cho những ai ham thích học hỏi Tân Ước.
Tài liệu tham khảo
- Lawrence, Paul. Nguồn gốc bản Kinh Thánh Bảy Mươi . 7 9 2021. https://gpquinhon.org/q/than-hoc/nguon-goc-ban-kinh-thanh-bay-muoi-lxx-4591.html (đã truy cập 22 10 2021).
- Reeves, Ryan. What Is the Septuagint? 12 8 2018. https://www.thegospelcoalition.org/article/what-is-the-septuagint/ (đã truy cập 22 10 2021).
- “Septuagint.” Britannica. 2021.
